Van alles waarover je waakt, waak vooral over je hart,
het is de bron van je leven.
Spreuken 4:23
Lange tijd had ik het gevoel dat er iets niet klopte met mij. Het was alsof ik geen toegang had tot mijn emoties. Er was een leegte in mijn hart. Ik vroeg God: wat is er mis met mij? Waarom voel ik me zo gevoelloos, net als een robot? Ik wist dat ik volgens Marcus 12:33 van de Heer, mezelf en mijn naaste moet houden.
“En Hem liefhebben met heel ons hart en met heel ons inzicht en met heel onze kracht, en onze naaste liefhebben als onszelf betekent veel meer dan alle brandoffers en andere offers.”
Mijn verstand begreep het, maar mijn hart niet. Ik verlangde ernaar echt te leven, geleid door mijn hart in plaats van enkel mijn verstand. Ik wilde de liefde, het leven en de vreugde door mijn hart voelen stromen.
Uit ervaring weet ik dat wanneer ik iets oprecht verlang, God met een antwoord komt. Het antwoord op mijn vraag wat er met mij aan de hand was, vond ik in het eerste boek dat ik tijdens mijn studie moest lezen: ‘De anatomie van liefde’ van Riekje Boswijk-Hummel.
“Een hart kan open zijn, maar ook gesloten. Wanneer het open is, stroomt er liefde, vreugde of enthousiasme naar buiten; er zal sprake zijn van argwaan, terughoudendheid en angst wanneer het hart is afgesloten. De impulsen van het hart worden dan niet naar buiten gebracht.
Een hart sluit zich af op het moment dat het pijnlijk wordt getroffen. Iedereen begint zijn leven met een groot en open hart, maar doordat je in de loop van je jeugd vaak pijnlijk wordt getroffen door de manier waarop je ouders en anderen met je omgaan, sluit je dat hart stukje bij beetje. Je kunt je hart ook in andere situaties sluiten; in principe in elke relatie waar liefde bij betrokken is.
In veel duurzame relaties wordt het hart vroeg of laat min of meer afgesloten. Hoewel de meeste relaties ontstaan vanuit een werkelijk gevoeld contact, vanuit liefde of diepe kameraadschap, komen er in de loop van zo’n relatie meestal zoveel pijnlijke confrontaties voor, dat de partners na verloop van een aantal jaren hun hart hermetisch voor elkaar gesloten blijken te hebben.
Wanneer je al te vaak in je liefde wordt teleurgesteld of gekwetst, zul je je hart dus op den duur afsluiten. Je bouwt een muur rondom je hart, zodat je niet meer pijnlijk getroffen kunt worden. Vervolgens kun je twee dingen doen: je kunt jezelf als het ware in je hart opsluiten, maar je kunt ook voor je hart op de loop gaan’ – schrijft Rijkje in haar boek.
De Bijbel zegt in Romeinen 5:5
“Deze hoop zal niet worden beschaamd, omdat Gods liefde in ons hart is uitgegoten door de heilige Geest, die ons gegeven is.”
Hoe kan ik Gods liefde voelen als mijn hart gesloten is en een dikke muur rondom mijn hart opgebouwd is? Hoe kan ik van anderen houden als er niks vanuit mijn hart kan vloeien?Wat betekent het om een autistisch hart te hebben?
Als je binnen je hart terugtrekt, zul je dat doen om daar een veiligheid te vinden. Deze manier van wegvluchten kunnen we ‘een autistisch hart hebben’ benomen. Als je een autistisch hart hebt, trek je een muur rondom je hart op en de boodschap op die muur luidt: iedereen is te grof en te slecht en te weinig fijngevoelig om contact mee te maken of om liefde aan te geven. Doordat iedereen om me heen zo grof is, doet iedere aanraking met hen me pijn. Je hart kan niet spreken, kan zich niet uiten,is als het ware ‘autistisch’. Als je hart bijvoorbeeld ‘ja’ zou willen zeggen, zeg je uiteindelijk misschien wel ‘nee’; zou je vanuit je liefde naar iemand toe willen gaan, dan kan het zijn dat je hem of haar uiteindelijk misschien wel juist ontloopt (omdat je je schaamt, bang bent, trots of om andere redenen).
Iemand met autistisch hart kan zichzelf in de buitenwereld zien handelen en het gevoel hebben: ‘Ben ik dat? Ben ik het zelf die dat doet?’ gevoelens van vervreemding treden op, vaak ook het gevoel als achter glas te leven: hij zit gevangen en kijkt naar buiten, als vanuit een kamer. Mensen met een autistisch hart kunnen zich op een gevoelsmatig niveau afzonderen zonder daar ogenschijnlijk al te zeer onder te lijden. Er zal echter wel altijd een zeurend gevoel van onvervuldheid op de achtergrond zijn; een besef van eenzaamheid; een behoefte om uit te stralen, om te worden ‘gezien’ of ‘opgemerkt’. Hoe veilig en comfortabel de positie is van iemand die zich binnen zijn hart heeft teruggetrokken, de gevoelens van eenzaamheid en onvervuldheid zijn op den duur vaak bijna niet te harden.
Mensen met een autistisch hart zijn er dus van overtuigd dat het niet lukt om contact te maken met de buitenwereld omdat die te hard en te grof is. Een andere groep mensen denkt dat het niet lukt om contact te maken omdat er iets met henzelf niet in orde is: niet de buitenwereld is slecht, maar ikzelf!
Heb je je hart buitengesloten?
‘Ik ben niet iemand om van te houden. Ik ben niet de moeite waard. Ik ben niet goed genoeg’ is de boodschap die in de muur om dat hart gegrift staat. Hij kist partij voor de buitenwereld en denkt wat hij verwacht dat die buitenwereld zal denken.
Iemand die dat denkt, heeft om de een of ander manier geconcludeerd dat hijzelf niet de moeite waard is om van te houden. Iedere keer als hij iets van afwijzing in zijn omgeving registreert (en dat zal hij heel fijngevoelig en zelfs overgevoelig doen), zal hij voor de pijn van die afwijzing op de loop gaan. Hij wil zijn hart dus niet voelen omdat het te pijnlijk getroffen is. Ook hij bouwt een muur rondom zijn hart. Maar was degene met een autistisch hart als het ware opgesloten binnen zijn hart, in dit geval wordt hij uit het hart verbannen. De pijn van het hart mag niet worden gevoeld, dus de ‘ik’ kijkt als het ware van buitenaf naar de muur rondom zijn hart.
Hij ziet zichzelf door de ogen van zijn omstanders en gaat ervan uit, dat die omstanders hem niet aardig vinden. Doordat die gedachte ondragelijk is, probeert hij te checken of dit waar is en gaat hij naarstig op zoek naar de erkenning van anderen, op zoek naar mensen die hem wel aardig vinden, mensen die hem ervan kunnen overtuigen dat hij wel de moeite waard is.
In feite is het natuurlijk onbegonnen zaak, want omdat hij er zelf van overtuigd is dat hij niet de moeite waard is en dat hij waardeloos is, zal niemand hem van tegenovergestelde kunnen overtuigen. Mensen met gesloten hart lukt het niet om zich bewust te worden van hun eigen liefde. Ze kunnen niet van zichzelf houden en denken dus dat van buiten komt. Vaak denken ze dat ze de liefde moeten verdienen, daardoor wordt hun gedraag vaak bepaald door wat de omgeving van hen verlangt of door wat zij denken dat de omgeving van hen verlangt.
Omdat iemand met een onbereikbaar hart vaak zo ‘naadloos’ aansluit op zijn omgeving en zo perfect aanvoelt en invult wat er van hem wordt verwacht. Heeft hij vaak druk sociaal leven maar er blijft het gevoel van werkelijk geen contact te maken en te voelen.
Mens met een gesloten hart zal steeds bezig blijven met zoeken naar ‘echte liefde en echte vriendschap’, maar omdat de reden van zijn onvervuldheid niet in de buitenwereld, maar in hemzelf ligt en omdat hij dat niet onder de ogen wil of kan zien, zal hij steeds op zoek blijven. Hij is steeds op zoek naar ‘de ware’ en hij zal zich nergens thuis voelen.
Het kan zijn dat het in jou van allebei te vinden is. Dat is ook mogelijk.
Toen ik het voor de eerste keer heb gelezen werd ik diep aangeraakt. Ik wist het al: ik heb een onbereikbaar hart. De muur die ik in al die jaren heb opgebouwd was hoog en dik. Aan de ene kant was het voor mij veilig om niet te voelen. Om de afwijzing geen mogelijkheid te geven om binnen mijn hart te komen, maar aan de andere kant wilde ik weer de liefde, vreugde, verbinding en het leven ervaren.
Soms lijken we zo blij en gelukkig, terwijl wij eenzaam en liefdeloos zijn. In 1 Samuel 16: 7 staat:
Maar de HEER zei tegen Samuel: ‘Ga niet af op zijn voorkomen en zijn rijzige gestalte. Ik heb hem afgewezen. Het gaat niet om wat de mens ziet: de mens kijkt naar het uiterlijk, maar de HEER kijkt naar het hart.’
God kijkt naar je hart
God kent je hart en begrijpt waarom het gesloten is. Hij ziet de pijn en teleurstellingen, maar vraagt toch: wil je je hart openen en de muren neerhalen?
Toen ik die vraag voor het eerst hoorde, brak ik in tranen uit. Het is alles of niets. Aan de ene kant voel ik liefde en verbondenheid, maar aan de andere kant ervaar ik afwijzing en pijn.
Ik herinner me nog goed dat ik 6 jaar oud was en besloot mijn hart af te sluiten. Ik verklaarde dat niemand me ooit pijn zou doen en begon een hoge muur om me heen te bouwen. Maar die avond, toen God me vroeg mijn hart te openen, zei ik met tranen in mijn ogen ‘ja’. wat een verschil in mijn leven heeft het gemaakt! Op eens voelde ik leven en liefde door mijn hart heen stromen. Alsof ik op nieuw geboren was.
Als je vanuit je hart wilt leven, kun je zeggen: ‘Ik open mijn hart. Ik wil opnieuw voelen.’ God belooft in Zijn Woord in Ezechiël 36:26:
“Ik zal jullie een nieuw hart en een nieuwe geest geven, Ik zal je versteende hart uit je lichaam halen en je er een levend hart voor in de plaats geven.”
En Hij zal het werkelijkheid maken. Hij zal je een nieuw hart geven, gevuld met liefde, waardoor je het leven opnieuw kunt beleven. Hoewel het soms pijnlijk kan zijn om al die emoties te voelen en spannend om je kwetsbaar op te stellen, is het absoluut de moeite waard! Durf jij het risico te nemen?
Een hele leuke artikel over wegdrukken vanje gevoelens kan je hier vinden:
